Welke geschiedenisbladen zijn er?

Wat was de Beeldenstorm eigenlijk? Wie was Maarten Luther precies? Waarom vond de Slag bij Nieuwpoort plaats? Dit soort vragen en meer worden beantwoord in de vele tijdschriften over geschiedenis die ons land rijk is. Wil je meer te weten komen over de Egyptenaren, de Grieken, de Romeinen of bijvoorbeeld een tijdperk als de Gouden Eeuw? Probeer dan eens een populair-historisch magazine uit!

Geschiedenis leeft als nooit tevoren en boeit steeds meer mensen, jong en oud en zowel hoog- als laagopgeleid. Mede daardoor zijn er ook flink wat uitgevers die populair-historische tijdschriften in het portfolio hebben die het qua oplage en aantallen lezers allemaal relatief goed doen. Eigenlijk hebben alleen de grotere uitgevers wonderwel (nog) geen bladen die over geschiedenis gaan: een gemiste kans? We geven hieronder een handig overzicht van bekende en wellicht minder bekende geschiedenistijdschriften.

Nederlandse populair-historische bladen

• Het Historisch Nieuwsblad: dit blad dat uitgegeven wordt door Veen Magazines is waarschijnlijk het meest bekende en oudste publiekstijdschrift over geschiedenis. Het Historisch Nieuwsblad heeft meestal een aantal lange en vrij veel korte(re) verhalen en is hierdoor zeer toegankelijk. Mooie foto's, schilderijen en infographics maken het tot een zeer prettig leesbaar magazine.
• Geschiedenis Magazine: een titel van uitgever Virtúmedia die acht maal per jaar verschijnt en ook in het rijtje populair-historische magazines mag worden geschaard. In Geschiedenis Magazine komt iedere periode uit zowel de vaderlandse geschiedenis als de wereldgeschiedenis zoveel mogelijk aan bod. Regelmatig komt er een themanummer uit met extra veel aandacht voor belangrijke personen of gebeurtenissen.
• Historia: een historisch tijdschrift dat nauw verbonden is aan het populair-wetenschappelijk tijdschrift Wetenschap in Beeld. In dit maandblad veel aandacht voor de grote oorlogen (onder andere de Eerste en Tweede Wereldoorlog, de Koude Oorlog, de Amerikaanse Burgeroorlog en de Kruistochten), de geschiedenis van techniek (denk aan uitvindingen, industrie, grondstoffen en dergelijke), beschavingen zoals de Grieken, Romeinen, Egyptenaren en Vikingen en de geschiedenis van de wetenschap, met name de geneeskunde.
• Quest Historie: net zoals Wetenschap in Beeld heeft ook het tijdschrift Quest een zusterblad welke zich specialiseert in geschiedenis. Quest Historie verschijnt vier keer per jaar en is vaak thematisch: er zijn nummers verschenen geheel gewijd aan zonnekoning Lodewijk XIV, piraten, Maya's, spionnen en het verzet in WOII. Ook verschijnt er ieder jaar een 101 vragen editie waarin de redactie lezersvragen beantwoordt.
• National Geographic Historia: een relatief nieuw kwartaalblad over geschiedenis van de makers van National Geographic. In dit tijdschrift ligt het accent wat meer op cultuur, reizen en natuur. Zo kun je artikelen verwachten over de Olympische Spelen in de Griekse Oudheid en over kruisvaarders als Richard van Leeuwenhart.
• Alles over geschiedenis: dit is ook een nieuwe titel, voor het eerst verschenen in 2015. Alles over geschiedenis is een maandblad van uitgever F&L. Het blad profileert zich als toegankelijk en vermakelijk: geen stoffige academische artikelen, maar duidelijke verhalen met mooie foto's, illustraties en infographics zodat je ingewikkelde onderwerpen makkelijk kunt begrijpen.
• G-Geschiedenis: een tweemaandelijkse uitgave van SPN, de uitgever van onder andere Plus Magazine. In G-Geschiedenis wordt het verleden net zoals bij Alles over geschiedenis op een vermakelijke manier gepresenteerd.
• Ons Amsterdam: dit blad behandelt heden maar voornamelijk het verleden van onze prachtige hoofdstad. Het tijdschrift bestaat al sinds 1949 (!) en wordt, onder meer door een schare trouwe lezers en uitstekende banden met universiteiten en het Amsterdams Stadsarchief, nog steeds tien keer per jaar uitgegeven.
• Archeologie Magazine: iedere archeologische vondst vertelt een verhaal volgens de makers van Archeologie Magazine. In het blad, dat zich richt op een breed publiek, dus niet alleen beroeps-archeologen, wordt geschreven over de laatste ontdekkingen, opgravingen en vondsten in binnen- en buitenland en informatie gegeven over tentoonstellingen, boeken en historische gebieden en steden.

Buitenlandse geschiedenisbladen

• BBC History: een zeer goed en daardoor ook goed gelezen Engels populair-historisch maandblad. Met een oplage van ruim 100 duizend bladen per maand is dit ook direct het grootste historisch blad uit het Verenigd Koninkrijk. Zowel de geschiedenis van Groot-Brittannië als de wereldgeschiedenis komen aan bod. Als je de Engelse taal goed machtig bent is dit een regelrechte aanrader!
• American History: dit blad vertelt zes keer per jaar alles over de rijke historie van Amerika en de Verenigde Staten. Aan de hand van levendige verhalen, schitterende fotografie, illustraties en kaarten wordt je als lezer meegezogen in het politieke, militaire en culturele verleden van de VS.

Wetenschappelijk en aan universiteiten verbonden historische bladen

• Groniek: dit is een wetenschappelijk historisch tijdschrift dat van oorsprong een faculteitsblad was van de afdeling geschiedenis van de Rijksuniversiteit Groningen. Inmiddels wordt het blad in het hele land gelezen en is het ook toegankelijk voor alle geïnteresseerden. De redactie bestaat nog immer uit studenten geschiedenis, maar ook prominente geschiedkundigen verlenen regelmatig hun medewerking. Groniek verschijnt ieder kwartaal.
• Leidschrift: in Leiden doen ze iets vergelijkbaars als in Groningen met het Leidschrift. Dit is een onafhankelijk tijdschrift op wetenschappelijk niveau dat niet alleen bedoeld is voor academici maar ook voor de gemiddelde lezer die bovenmatige interesse heeft voor geschiedenis. Het blad verschijnt drie maar per jaar en heeft steeds een specifiek thema.
• Queeste: Een vreemde eend in de bijt, maar we wilden 'm niet onvermeld laten. Queeste is een wetenschappelijk blad over middeleeuwse letterkunde in de Nederlanden. Niet alleen Nederlandse teksten, maar ook teksten in het Frans, Latijn, Engels en Duits en teksten die niet tot de literaire canon worden gerekend worden in deze uitgave bestudeerd. Bij beoordeling van ingezonden bijdragen voor het blad wordt double blinded peer review toegepast: zowel de auteur als de reviewer blijven bij dit proces anoniem.

Deze lijst is natuurlijk verre van compleet: er ontbreken in ieder geval een hoop (kleinere) wetenschappelijke uitgaves. Maar ons inziens geeft het een goed beeld van de populaire Nederlandse en internationale tijdschriften over geschiedenis. Voor de lopende abonnement aanbiedingen van de meeste van de besproken bladen kun je een kijkje nemen in de categorie historische tijdschriften.

Afbeelding: Pyramids at Giza van Wilhelm Joys Andersen onder CC BY-SA 2.0