Weekblad Donald Duck: een korte geschiedenis

Het tijdschrift Donald Duck bestaat in Nederland al sinds 1952. Sindsdien verscheen het blad onafgebroken met iedere week nieuwe avonturen van Oom Donald, de neefjes, Guus Geluk, Katrien, oom Dagobert, Oma Duck en de andere bewoners van Duckstad, Gansdorp en omstreken. Een beknopte geschiedenis...

Donderdagmiddag, half vier. Eindelijk: de school gaat uit. Snel naar huis om in de brievenbus te kijken. Yes! Hij is er weer: de Donald Duck. Snel de trappen op, jas en schoenen uit en met een zorgzaam door moeder klaargemaakte beker kindertjes-thee met veel melk, een beetje suiker en een koekje op de bank om te lezen wat er deze week weer allemaal gebeurd is in Duckstad. Eerst natuurlijk Oom Donald's brievenbus, daarna het lange verhaal en tot slot de korte verhaaltjes en het spannende vervolgverhaal van Tom Poes en Olivier B. Bommel of Douwe Dabbert. Vaak was de DD voor het avondeten al in één ruk uitgelezen. Herkenbaar? Vast wel!

Het weekblad Donald Duck, wie is er niet groot mee geworden? En gebleven, want in veel gezinnen blijken pa en ma de 'Duckies' ook nog steeds met plezier te lezen; vaak wordt het blad zelfs door hen gekaapt zodat ze 'm als eerste kunnen verslinden! Het wordt niet voor niets ook wel eens het grootste mannenblad van Nederland genoemd. Hoe dan ook, in ieder geval zorgt Donald Duck iedere week weer voor een hoop leesplezier in veel gezinnen.

Donald Duck weekblad: al sinds 1952 in Nederland

De eerste Nederlandse editie van Donald Duck stamt uit 1952 (zie de afbeelding van de voorpagina hiernaast). Op 25 oktober beleefde Oom Donald in Nederland samen met zijn neefjes Kwik, Kwek en Kwak zijn eerste avontuur als brandweerman. Het verhaal werd getekend en bedacht door Carl Barks, Donald Duck striptekenaar van het eerste uur en bedenker van Duckstad (origineel 'Duckburg') en een flink aantal van zijn bewoners, waaronder Dagobert Duck ('Scrooge McDuck' in het Engels), Willie Wortel (ofwel 'Gyro Gearloose'), Guus Geluk ('Gladstone Gander') en de Zware Jongens ('Beagle Boys'). Sindsdien is er iedere week een nieuwe editie van het weekblad uitgekomen met verhalen van schrijvers en striptekenaars uit Nederland aangevuld met vertaalde verhalen uit Amerika en Denemarken (hier heet Donald 'Anders And'). Dat betekent dat er op het moment van schrijven al bijna 3400 Donald Ducks zijn! Als je ze allemaal wilt verzamelen heb je dus misschien wel een pakhuis zo groot als dat van Oom Dagobert nodig...

Donald Duck door de jaren heen

Eén van de leuke dingen aan Donald Duck, en een belangrijke reden waarom ook volwassenen nog steeds veel plezier aan het blad beleven, is dat Duckstad deels een afspiegeling is van onze eigen maatschappij. Naast een eigen geschiedenis - waar stichter Cornelis Prul en Dagobert Duck, wiens rijkdom Duckstad tot een welvarende metropool liet uitgroeien, een belangrijke rol in spelen - zijn er veel parallellen met de gebeurtenissen in Nederland en de rest van de wereld in de verhalen in Donald Duck te vinden. Zo staat er in 1984 een poster van de Dolly Ducks in het blad, natuurlijk referend aan de op dat moment in Nederland hit na hit scorende Dolly Dots. Vaak zitten in het hoofdverhaal verwijzingen naar actualiteiten, beroemdheden, tijdschriften, bedrijven en plaatsen uit de 'echte wereld' met prachtig gevonden woordspelingen of verbasteringen. Een paar bekende en minder bekende voorbeelden: Verweggistan, Bintje Spiers (Britney Spears), De Nationale Snotcode Loterij, het tv programma 'Eidols', de bladen AutoKwaak (Autoweek) en Damesdingen en de plaatsen Eendhoven, Meeuwarden en Eimuiden. En uiteraard gaat men in Duckstad ook met zijn tijd mee, dus heeft bijna iedere inwoner tegenwoordig een 'eiPhone' en/of een 'ei-Pad'. In 2015 deed heel Duckstad mee aan Warme Truiendag en moest Donald zelfs ook al eens van zijn verslaving aan social media (Snoetboek, Kwetter, Instagrap e.d.) afgeholpen worden! De afbeelding bij deze alinea toont de eerste stroken van de oorspronkelijke Deense versie.

Introductie bewoners van Duckstad

Al vanaf het prille begin zijn Katrien, Dagobert, Kwik Kwek en Kwak, Guus Geluk en de Zware Jongens van de partij in de Donald Duck. Met een aantal karakters maken de lezers van het weekblad pas (veel) later kennis:

• 1952: uitvinder Willie Wortel wordt geïntroduceerd. In 1953 beleeft hij samen met Oom Donald en de neefjes zijn eerste avontuur in de Nederlandse DD.
• 1956: Govert Goudglans ('Flintheart Glomgold'), na Dagobert Duck de rijkste eend en derhalve diens aartsrivaal, verschijnt ten tonele. Pas in 1971 komt dit karakter voor het eerst voor in de Nederlandse uitgave.
• 1961: de heks Zwarte Magica (in het Engels 'Magica de Spell') doet als derde plaaggeest/vijand van Dagobert Duck (naast de Zware Jongen en Govert Goudglans) haar intrede in Duckstad, en probeert sindsdien constant en tot op heden zonder resultaat Oom Dagobert's geluksdubbeltje te bemachtigen. In 1965 verschijnt ze voor het eerst in een verhaal in de Nederlandse Donald Duck. Het blad heeft per nummer 29 ook een nieuw logo.
• 1964: Diederik Duck ('Fethry Duck'), Donald's onhandige neef, komt voor het eerst voor in een verhaal.
• 1965: hoewel al in 1943 bedacht, treedt Donald's boze buurman Bolderbast pas in dit jaar voor het eerst op in het weekblad.

Veranderingen in het weekblad + gerelateerde stripbladen

Gedurende het bestaan van het blad zijn de inhoud, indeling en het logo meerdere malen aan verandering onderworpen en is het aantal pagina's uitgebreid van 24 in 1952 tot 44 pagina's vandaag de dag. Tevens zijn er een aantal broertjes en zusjes bijgekomen:

• 1955: het eerste niet-Disney figuur krijgt een plekje in het blad: Tom Poes van Marten Toonder. Later komen daar onder andere nog Douwe Dabbert, de Smurfen, Pippi Langkous, Pipo de Clown en prinses Aster bij.
• 1961: met ingang van editie 29 komt het logo op 1 regel te staan ('Donald' en 'Duck' achter elkaar in plaats van onder elkaar).
• 1969: De Duckstadkrant verschijnt voor het eerst, met nieuws en roddels uit Duckstad en omgeving.
• 1976: het logo krijgt een extra schaduwrand waardoor het naar voren lijkt te komen. Hiernaast editie 4 van 23 januari 1976 met een verhaal uit 1944 van Carl Barks ("Van sneeuwballen, ijs en oud ijzer") en een voorplaat van Daan Jippes.
• 1984: het logo verandert weer: de schaduwrand krijgt een extra lijn en is praktisch hetzelfde als dat welke vandaag de dag nog steeds wordt gebruikt. Afgebeeld is editie 1 van 6 januari 1984 met een verhaal uit 1954 van Carl Barks en een voorplaat van de Argentijnse Donald Duck-tekenaar Daniel Branca.
• 1987: Voor wie niet genoeg heeft aan het weekblad is er sinds 1987 het blad Donald Duck Extra, welke iedere vier weken verschijnt. In dit blad beleven Donald Duck, oom Dagobert en de neefjes avonturen, veelal zijn de Zware Jongens en/of Zwarte Magica hier ook bij betrokken.
• 1999: Katrien krijgt haar eigen (gelijknamige) tweemaandelijkse blad waarin ze samen met Donald, Kwik, Kwek en Kwak en haar nichtjes Lizzy, Juultje en Babetje avonturen beleeft. Vanaf begin 2016 verschijnt het tijdschrift Katrien Duck zelfs iedere maand.
• 2008: Donald Duck Junior, een tijdschrift voor jongens en meisjes van 6 tot ongeveer 8 wordt gelanceerd. DD Junior bevat kortere verhalen, minder tekst en het lettertype is wat groter zodat het een ideaal tijdschrift is voor de beginnende lezer.
• 2012: Donald Duck weekblad wordt 60 jaar. Ter gelegenheid van dit jubileum bezoek oom Donald alle provincies van Nederland waar uiteraard iedere keer een spannend avontuur uit voortkomt.

In ons assortiment hebben we op het moment scherpe aanbiedingen (zowel proef-, cadeau- als vaste abonnementen) Donald Duck, Katrien Duck, Donald Duck Extra en Donald Duck Junior. Kijk in de categorie tijdschriften voor kinderen maar eens of er een passende aanbieding voor je tussen zit!

Voor de afbeeldingen van de voorpagina's van Donald Duck en informatie over veranderingen in het blad is dankbaar gebruik gemaakt van de openbare en vrij toegankelijke Inducks database.

Afbeelding: Donald Duck 1952 nummer 1 van Inducks